Pytania na egzamin magisterski - wszystkie specjalności - pytanie 25
Stopy procentowe, konsekwencje zmian stóp procentowych
Stopa procentowa (interest rate) - opłata za użyczenie funduszów na dany okres; stosunek sumy pieniężnej płaconej w określonym czasie za wykorzystanie pożyczonego kapitału pieniężnego do wielkości sumy tego kapitału
Oznacza ona cenę, jaką płaci pożyczkobiorca za korzystanie z pieniędzy pożyczkodawcy, czyli jest jednostką ceny świadczonej usługi. Wysokość stopy procentowej uzależniona jest w długim okresie od stopy zysku, w krótkim zaś - od popytu i podaży kapitału pożyczkowego. Stopa pożyczkowa może dotyczyć kredytów, obligacji, oszczędności oraz występować jako stopa dyskontowa stosowana przez banki centralne. Rozróżnia się stopę procentową nominalną i realną. Stopa procentowa nominalna to suma faktycznie zarobionych w postaci jednostek pieniężnych odsetek po pożyczeniu jednej jednostki na rok, zaś stopa realna to przychód z odsetek mierzony ilością dóbr i usług, które można za nie kupić, czyli stopa nominalna skorygowana o wielkość inflacji.
Stopa procentowa a podaż pieniądza
Wyznaczona przez bank centralny stopa oprocentowania kredytu lombardowego (stopa lombardowa) jest na ogół wyższa od stopy redyskontowej o kilka punktów procentowych. Ustalając poziom stopy redyskontowej i poziom stopy lombardowej bank centralny określa tym samym dolną i górną granicę pasma w ramach, którego zmiany rynkowej stopy procentowej nie wywołają interwencji banku centralnego na rynku pieniężnym. W sytuacji, kiedy rynkowa stopa procentowa osiągnie górny poziom, (tzn. zrówna się z wielkością stopy procentowej kredytu lombardowego), bank centralny zwiększa podaż pieniądza na rynku międzybankowym. Powoduje to zahamowanie wzrostu rynkowej stopy procentowej a nawet jej obniżenie się. Mechanizm ten uzupełniają operacje otwartego rynku, czyli zakup lub sprzedaż przez bank centralny papierów wartościowych wyemitowanych przez instytucje publiczne.
Bank centralny działa na rynku pieniężnym i dlatego ma wpływ na popyt i podaż kredytów. Wzrost oferowanej przez niego stopy procentowej (oraz automatyczne niemalże, podnoszenie oprocentowania kredytów przez banki komercyjne) podnosi koszt pożyczania, co powoduje, że popyt na kredyty może spaść lub, co bardziej prawdopodobne, będzie wzrastać w niższym tempie. Obniżenie się stopy procentowej zmniejszy koszt kredytu i spowoduje wzrost popytu na kredyty bankowe.
Tagi efektywana stopa procentowa ekonomia gospodarka lombard realna stopa procentowa stopa redyskonowa stopa rezerw obowiązkowych stopy procentowe