Pytania na egzamin magisterski - wszystkie specjalności - pytanie 24
Istota i struktura budżetu państwa
2. Według zwolenników najszerszej interwencji państwa w gospodarkę (totalne przeciwieństwo liberałów):
a) alokacyjna - państwo przy użyciu budżetu ma troszczyć się o odpowiedni rozwój sektora poza prywatnego - aby poszczególne regiony rozwijały się równomiernie oraz aby rozwijały się te gałęzie w które prywatni przedsiębiorcy nie wchodzą. Państwo ma zapewnić rozwój tych sfer gospodarki, które nie mogą zostać zaniedbane z wielu powodów (równość, opieka społeczna itd.) Państwo jako inwestor uwzględnia obok kryteriów ekonomicznych kryteria społeczne (poczucie równego startu obywateli itp.). Funkcja ta jest bez skrupułów "atakowana przez liberałów - zarzut nieracjonalnych dopłat, czyli dopłat w cele, które nie przynoszą zysku ekonomicznego! Przy krytyce bądź aprobacie tej funkcji trzeba wziąć pod uwagę wybierane kryteria.
b) stymulacyjna - państwo ma pobudzać rozwój gospodarczy. Ideą wyjściową było pobudzanie koniunktury gospodarczej poprzez wydatki państwowe w czasie wielkiego kryzysu w USA. Stymulowanie obecnie postrzegane jest nieco szerzej - państwo nie ma wkraczać wtedy gdy recesja jest bliska, ale stale zapewniać rozwój różnych gałęzi gospodarczych w sposób zrównoważony i dbać tym samym o PKB. W tym też znajduje się takie działanie by bilans w wymianie międzynarodowej był korzystny. Jest to dość szeroki problem...
Gdyby rozszerzyć funkcję stabilizacyjną liberałów, to dostaniemy funkcję stabilizującą, która zawiera działania funkcji stymulacyjnej keynesistów. STABILIZACYJNA STYMULACYJNA
c) dystrybucyjna - rozumiana jest jako realizacja równości i sprawiedliwości społecznej. - dystrybucja bezpośrednia - progresywny system podatkowy przejmujący większą część dochodów grupy bardziej zamożnej i przekazywanie ich w postaci dopłat i świadczeń różnym grupom ubogim. Liberałowie traktują to jako antybodziec wobec rozwoju, działanie zwiększające bierność społeczeństwa. - dystrybucja pośrednia - nie oznacza przekazywania bezpośredniego z budżetu, ale zróżnicowany dostęp różnych grup do różnych produktów i usług (np. podstawowa służba zdrowia, podstawowa edukacja i oświata). Jest konsekwencją realizacji funkcji alokacyjnej. Pośredniej dystrybucji nie przystoi "atakować" w krajach cywilizowanych.