Makroekonomia
Handel zagraniczny
Bilans płatniczy jest zestawieniem wszystkich transakcji ekonomicznych w danym okresie między daną gospodarką krajową (ludnością, firmami, rządem) a zagranicą. Bilans płatniczy obejmuje:
- handel towarami (bilans handlowy), wymianę usług i jednostronne przekazy pieniężne ludności i władz. Pozycje te określane są rachunkiem obrotów bieżących
- przepływy inwestycyjne bezpośrednich osób i firm prywatnych określone są rachunkiem obrotów kapitałowych
- przepływy złota, obcych środków płatniczych i innych zasobów o charakterze rezerw rządowych
Z księgowego punktu widzenia bilans płatniczy jest zawsze zrównoważony. W sensie ekonomicznym można mówić o nadwyżce bilansu płatniczego i deficycie bilansu płatniczego. Wyróżnia się dwa rodzaje transakcji ekonomicznych: autonomiczne i wyrównawcze. Transakcje automatyczne to transakcje podejmowane z normalnych, komercyjnych powodów bez uwzględniania ich wpływu na bilans płatniczy. Transakcje wyrównawcze są podejmowane w odpowiedzi na transakcje autonomiczne w celu odpowiedniego skorygowania bilansu płatniczego. Jeżeli przychody z transakcji autonomicznych przewyższają płatności z transakcji autonomicznych mówimy o nadwyżce w bilansie płatniczym. Gdy płatności przewyższają dochody z transakcji autonomicznych mamy deficyt bilansu płatniczego. Ten niedobór musi być skorygowany odpowiednimi transakcjami wyrównawczymi.