Makroekonomia
Gospodarcza Rola rządu
Instrumenty polityki rządowej
- Podatki - ograniczają prywatne wydatki, tworzą podstawy i miejsce dla wydatków publicznych
- Wydatki - wspierają dochody, pobudzają firmy i pracowników do wytwarzania pewnych dóbr
- Przepisy i regulatory - informują, skłaniają ludzi do wykonywania pewnych działań gospodarczych bądź wstrzymania się od nich
W teorii ekonomii powstała teoria wyboru publicznego, która bada jak rządy kierują gospodarką i jakich wyborów dokonują.
Funkcje rządu
W nowoczesnej gospodarce rząd spełnia następujące funkcje:
- Ustalenie prawnych ram działania dla gospodarki rynkowej
- Określenie makroekonomicznej polityki stabilizacyjnej
- Oddziaływanie na alokację zasobów dla poprawienia efektywności gospodarczej
- Ustalenie programów, które wpływają na podział dochodów
Teoria wyboru publicznego
Teoria wyboru publicznego dzieli gospodarkę na dwa sektory: prywatny i publiczny. Sektorem prywatnym kieruje prawo popytu i podaży. Ludzie wyrażają swoje poglądy głosując pieniądzem na dobra których pragną. W sektorze publicznym oddają swoje rzeczywiste głosy na posłów, senatorów, prezydenta. W sektorze tym toczy się gra polityczna. Jednym zbiorem graczy są wyborcy, ich potrzebom ma służyć demokracja. Drugi zbór graczy to politycy (wybrani przedstawiciele). Powinni oni spełniać funkcje takie jak przedsiębiorstwa w sektorze rynkowym.
Politycy motywowani są ideologią i pragmatyzmem. Łączą kwestię przetrwania w wyborach z przekonaniami. Politycy zachowują się w ten sposób aby maksymalizować swoje szanse wyboru, dążą do maksymalizacji głosów wyborców tak jak firmy dążą do maksymalizacji zysku. Dodatkowo w sektorze publicznym występują grupy nacisku (lobby). Są to grupy ludzi, którzy połączyli się aby wywierać nacisk w celu realizacji swoich wąskich interesów.
Według Arrowa rządy tworzą społecznie niezbędne elementy składające się na rozwiniętą cywilizację. Nie są bardziej doskonałe niż rynek i nie mogą go zastąpić. Teoria wyboru publicznego uświadamia istnienie słabości i zagrożeń nadmiernej ekspansji rządów.