Pytania na egzamin magisterski - wszystkie specjalności - pytanie 38
Kalkulacja podziałowa prosta
Metody kalkulacji kosztów
Kalkulacja podziałowa prosta ma zastosowanie w jednostkach gospodarczych, które wytwarzają masowo lub wielkoseryjnie produkcję jednorodną. Kalkulacja ta polega na podzieleniu sumy kosztów poniesionych w danym okresie przez liczbę naturalnych jednostek miar produktu (sztuk, metrów, tan itp.).
Jeśli na koniec okresu występuje produkcja nie zakończona to należy ją przeliczyć na umowne jednostki kalkulacyjne. Warunkiem przeliczenia jest ustalenie w procentach stopnia zaawansowania produkcji nie zakończonej w stosunku do produkcji gotowej. Za pomocą tego wskaźnika procentowego przelicza się produkcję nie zakończoną na wyroby gotowe co umożliwia łatwiejsze przeprowadzenie obliczeń kalkulacyjnych.
Jeżeli jednostka wytwarza dwa lub więcej zbliżonych do siebie produktów z jednakowych materiałów i przy zastosowaniu identycznych lub niewiele różniących się zabiegów technologicznych to całość kosztów produkcji tej grupy produktów odnosi na jedną wspólną jednostkę ewidencyjną. Dla podziału kosztów na ostateczne nośniki (obiekty kalkulacyjne) wykorzystuje się wówczas kalkulację podziałową współczynnikową.
W tym celu dla obliczania kosztu jednostkowego ustala się współczynniki przeliczeniowe ukazujące zależności miedzy produktami np. na podstawie wielkości zużycia materiałów, czasu wytwarzania. Współczynniki są parametrami określającymi relacje kosztowe (niekiedy umowne) między poszczególnymi produktami. Relacje te ustala się biorąc pod uwagę czynniki wywierające istotny wpływ na wysokość kosztów, przy czym dla zwiększenia dokładności zazwyczaj stosuje się odrębne współczynniki dla kosztów zużycia materiałów i dla kosztów przerobu. Ze względu na trudności precyzyjnego ustalania współczynników charakteryzujących udział poszczególnych pozycji kalkulacyjnych w koszcie wytworzenia produktu gotowego. Współczynniki określa się często korzystając z obliczeń dokonywanych na podstawie danych technicznych tj. norm zużycia czynników produkcji i stawek kosztów.
Metoda podziałowa - może być stosowana wówczas, gdy przedsiębiorstwo wytwarza tylko 1 asortyment lub świadczy usługi 1 rodzaju (produkcja 1 gatunku cegły, naprawy główne silników 1 typu). Koszt jednostkowy wyrażony jest ilorazem kosztów własnych całkowitych oraz wielkość produkcji. Kiedy jest prosty asortyment to stosowana jest właśnie taka metoda i jest określana metodą podziałową prostą.
Jeżeli w przedsiębiorstwie wytwarza się wiele różnych produktów z tego samego materiału ale o różnej wadze i pracochłonności, takich jak: różne wyroby z gliny wytwarzane w cegielni, ze skóry, wyroby szklane itp. to stosuje się kalkulację podziałową ze współczynnikami.
Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami polega na sprowadzeniu wszystkich wyrobów do wspólnego mianownika, dzięki przeliczeniu ich przy pomocy współczynników na jednorodne (umowne) przedmioty kalkulacji. Współczynniki wyrażają wzajemne relacje kosztów produkcji poszczególnych wyrobów (ich kosztochłonność). Współczynnik powinien uwzględniać technologię produkcji, zużycie materiałów, płac i innych kosztów na jednostkę produktu i przez to umożliwiał względnie prawidłowy podział kosztów. Współczynnikami mogą być np. ciężar produkowanych wyrobów, pojemność, grubość, czas obróbki itp. Zazwyczaj ciężko jest dobrać jeden uniwersalny współczynnik dlatego często stosuje się współczynniki wyprowadzone z kosztu wytworzenia poszczególnych wyrobów, ustalonego na podstawie danych technicznych (norm zużycia i stawek).
kalkulacja podziałowa współczynnikowa
Tagi finanse i rachunkowość kalkulacja kosztów kalkulacja podziałowa prosta koszty metody kalkulacji kosztów