Makroekonomia
Bank centralny a podaż pieniądza
Instrumenty oddziaływania banku centralnego na podaż pieniądza
- Zmiana stopy rezerw obowiązkowych
- Zmiana stopy redyskontowej
- Operacje otwartego rynku
Ad. 1. Podwyższenie stopy rezerw obowiązkowych powoduje:
- ograniczenie możliwości kredytowej banków
- obniżenie zysków banków
- sprzedaż przez banki papierów wartościowych w celu uzupełnienia wyższych rezerw obowiązkowych
Ogólnie prowadzi to do ograniczenia wydatków inwestycyjnych i konsumpcyjnych oraz spadku aktywności gospodarczej. Odwrotne skutki wywoła obniżenie stopy rezerw obowiązkowych.
Stopa rezerw obowiązkowych jest instrumentem o charakterze długofalowym. Pozwala ona oddziaływać na banki komercyjne bez wprowadzenia zmiany stopy procentowej.
Ad. 2. Stopa dyskontowa jest stopą procentową po której banki komercyjne skupują weksle od swoich klientów przed terminem ich płatności. Weksel to pisemne zobowiązanie wystawcy dokumentu (na specjalnym blankiecie) do bezwarunkowej zapłaty w wyznaczonym terminie określonej sumy pieniężnej wymienionej w tym dokumencie osobie.
Stopa redyskontowa to stopa procentowa pobierana przez bank centralny od pożyczek udzielanych bankom komercyjnym pod zastaw poprzednio przez nie zdyskontowanych weksli lub innych papierów wartościowych. Jej wysokość wpływa na wielkość pożyczek zaciąganych przez banki komercyjne w banku centralnym. Wzrost stopy redyskontowej podnosi koszt kredytu i ogranicza działalność kredytową banków komercyjnych oraz obniża podaż pieniądza w gospodarce. Obniżenie stopy redyskontowej zwiększa podaż pieniądza w gospodarce.
Ad. 3. Operacje otwartego rynku polegają na sprzedaży lub zakupie papierów wartościowych. Jest to bezpośredni instrument przez który bank centralny wpływa na podaż pieniądza. Sprzedając papiery wartościowe bank centralny zmniejsza ilość pieniądza w obiegu, natomiast skupując papiery wartościowe zwiększa ilość pieniądza w obiegu.
Tagi bank centralny gospodarka makroekonomia pieniądz podaż stopa redyskonowa stopa rezerw obowiązkowych